وسعت جغرافیایی، وجود منابع طبیعی منحصر به فرد، موقعیت ژئوپلیتیکی بسیار عالی و منابع غنی معدنی و هیدروکربنی ایران مستلزم بهره برداری صحیح در ضمن توسعه پایدار می باشد. یکی از مجموعه هایی که در کشور طیف وسیعی از صنایع را در بر دارد بنیاد مستضعفان می‌باشد. با گذشت سالها از عمر این واحدها، بهبود بهره وری، همگام شدن با پیشرفت‌های روز دنیا، بومی‌سازی اقلام مورد نیاز و تعریف افق های جدید توسعه مبتنی بر زیست بوم نوآورانه و دانش بنیان در دراز مدت مسائلی هستند که نیازمند توجه مضاعف می‌باشند. از سوی دیگر فضای دانشگاهی در کشور بیشتر به بسط و توسعه مقیاس کوچک (بعضا آزمایشگاهی) مفاهیم نوآورانه همت گماشته است و ارتباط معنادار و دراز مدتی با صنایع کشور نداشته است. مطابق آمارهای منتشر شده در سال 2015 کشور ایران سومین کشور از لحاظ تربیت نیروی انسانی مهندسی در دنیا می باشد (شکل 1).

شکل 1- آمار تربیت نیروی مهندسی در کشورهای مختلف دنیا

اما متاسفانه آنطور که باید و شاید از این منابع انسانی در جهت رفع نیازهای کشور استفاده نمی‌شود. برقراری ارتباط مناسب بین نیازهای صنایع و توانمندی‌های دانشگاه و هم‌راستا نمودن این دو با یکدیگر نیازی اساسی است که موضوع طرح حاضر می‌باشد. لزوم بهره وری بهینه، به روزرسانی و همگام سازی صنایع بنیاد با نیازهای روز دنیا مستلزم آن است که صنایع بنیاد علاوه بر به روزسانی نیازها، نظام مسائل و همچنین افق‌های آینده نگرانه پیش روی خویش را تدوین کنند. این امر مستلزم مشارکت صنایع بنیاد از یک سو و دانشمندان و محققین دانشگاهی از سوی دیگر می باشد. در سال های اخیر طرح فرصت مطالعاتی صنعتی اساتید در دانشگاه های کشور در حال اجرا می باشد که اجرای آن می­تواند در درازمدت هم به نفع صنایع کشور باشد و هم به ارتباط موثرتر دانشگاه با صنعت و درگیرکردن دانشگاهیان با مسائل واقعی کشور بیانجامد. این طرح متضمن درگیر کردن اساتید کشور با صنایع  مختلف می باشد و به صورت های مختلف در دانشگاه های کشور در حال اجراست. در شرایط فعلی این طرح دارای چالش‌ها و موانعی است که باعث شده آن چنان که باید و شاید اجرایی نشود. موسسه تحقیق و توسعه دانشمند تلاش نموده موانع فرصت مطالعاتی صنعتی اساتید را برطرف نموده و ارتباط هماهنگی بین دانشگاه و صنایع وابسته به بنیاد مستضعفان فراهم نماید.

موسسه تحقیق و توسعه دانشمند به عنوان بازوی فناورانه بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی در دو محور کلیدی توانمندسازی محرومین و ارتقاء فناوری در صنایع بنیاد بعنوان رویکردهای اصلی برنامه‌ریزی راهبردی خود فعالیت می‌کند. با توجه به سهم بنیاد مستضعفان در اقتصاد ملی، ارتقای زیست بوم نوآوری و شتابدهی اقتصاد دانش بنیان به منظور جهش تولید و اشتغال در صنایع بنیاد با استفاده از ظرفیت های جوانان مستعد و صاحب ایده، بخش دیگری از فعالیت های موسسه را به خود اختصاص داده است. معاونت توسعه فناوری، موسسه آموزشی-پژوهشی سینا، شرکت توسعه دانش بنیان سینا (سرمایه گذاری خطر پذیر) و صندوق بذرمایه باور، چهار بازوی مهم ما در این مسیر هستند.

صنایع تابعه بنیاد مستضعفان شامل 11 هلدینگ و 187 شرکت می باشد که این 11 هلدینگ عبارتند از:

شرکت های تابعه هر هلدینگ در این لینک قابل دسترسی می باشد.

موسسه تحقیق و توسعه دانشمند به عنوان مغزافزار مجموعه بنیاد با نقش واسطه‌گری در حوزه تدوین نظام مسائل بنیاد، حمایت از تشکیل  هسته های دانش بنیان و کمک در جهت آینده نگاری این صنایع می‌تواند نقش بسیار موثری در افزایش کارایی صنایع موجود، شناسایی مشکلات فنی و مدیریتی، به هم‌رسانی مجموعه های دانشی با شرکت‌ها و صنایع و ایجاد افق‌های جدید جهت افزایش درآمدهای شرکت‌های تابعه و همچنین نقش رسوخ حوزه‌های آموزشی و دانشی در زمینه محرومیت‌زدایی را داشته باشد. این موضوع متضمن ایجاد یک ساز و کار جهت به هم رسانی توانمندی های دانشی موجود در دانشگاه‌ها با صنایع بنیاد در قالب استفاده از آیین نامه های “فرصت مطالعاتی صنعتی” اساتید می‌باشد.

در این طرح ضمن رایزنی های اولیه موسسه دانشمند با شرکت ها و صنایع بنیاد در هر یک از صنایع بنیاد، موقعیت‌هایی برای انجام فرصت مطالعاتی تعریف خواهد شد و عناوین این موقعیت‌ها از طریق تارنمای موسسه به اطلاع اساتید و دانشگاه‌ها رسانده می‌شود. 

این طرح بسته به شرایط و موقعیت جغرافیایی دانشگاه محل تدریس استاد و محل صنعت مورد نظر می تواند در سه قالب زیر انجام پذیرد:

حالت الف: حضور 45 روزه اساتید بصورت تمام وقت در طول مدت تابستان در صنعت مورد نظر

حالت ب: حضور دو روز در هفته اساتید به مدت سه ماه در صنعت مورد نظر

حالت ج: حضور  یک روز در هفته اساتید به مدت شش ماه در صنعت مورد نظر

به ازای هر یک از طرح های فوق تا سقف مبلغ 600 میلیون ریال در قالب قرارداد صنعتی و یا قرارداد مشاوره‌ای (قابل انعقاد با دفاتر ارتباط با صنعت دانشگاه یا استاد) و پس از تایید گزارشات مرحله‌ای به استاد پرداخت می‌گردد. پس از پذیرش اساتید به عنوان خبره دانش محور در این طرح، جلسه توجیهی با استاد مذکور و همچنین جلسه توجیهی با صنایع توسط موسسه دانشمند برگزار و هماهنگی‌های لازم به عمل خواهد آمد.

در صورت تایید صنعت، حداکثر 2 دانشجوی معرفی شده توسط استاد می‌توانند ایشان را به عنوان کارآموز یا دستیار همراهی کنند.

4.1          وظایف اساتید خبره دانش محور

اساتید خبره موظف به حضور در صنعت مورد نظر و ارائه چهار گزارش (بر بستر تعاملی ایجاد شده توسط موسسه دانشمند) هستند که شرح اجمالی این گزارش‌ها به قرار زیر است:

• توصیف شرایط فعلی شرکت/صنعت مذکور
• تدوین نظام توصیفی مشکلات و مسائل درگیر در صنعت مذکور
• رصد فناوری های مرتبط و افق روندنگاری در دنیا و تدوین مستند آینده نگاری صنعت فوق الذکر
• ارائه پیشنهادهای مبسوط در سه سطح کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت و تعریف عناوین پروژه های دانشجویی و تحقیقاتی

4.2          وظایف صنایع:

• • تخصیص محل استقرار و امکانات اداری به استاد مورد نظر
  • تخصیص محل اسکان در صورت اجرای طرح در قالب حالت الف (در صورت نیاز استاد)
  • اشتراک اطلاعات مورد نظر با استاد
  • برگزاری جلسات هفتگی و یا ماهیانه با استاد و بررسی روند پیشرفت پروژه
  • بازخوردهای میان مدت به موسسه دانشمند

1. تکمیل فرم ثبت نام و انتخاب اولویت‌های مد نظر برای انجام فرصت مطالعاتی صنعتی.
2. تجمیع و بررسی درخواست‌های دریافت شده، تایید/رد درخواست‌ها به تناسب تخصص و سوابق کاری متقاضی و اعتبارات و اولویت‌های موسسه.
3. برگزاری جلسه مذاکره استاد و صنعت توسط موسسه دانشمند و ایجاد هماهنگی جهت شروع فرصت مطالعاتی.
4. عقد قرارداد.
5. برگزاری جلسه معارفه کلی طرح توسط موسسه دانشمند و شروع طرح فرصت مطالعاتی.
6. ارزیابی حضور و فعالیت استاد در طی طرح توسط موسسه دانشمند.
7. ارسال 3 گزارش پیشرفت در بازه‌های زمان‌بندی تعیین شده و ارزیابی گزارشات توسط موسسه دانشمند.
8. تسویه حساب متناسب با گزارشات ارائه شده.
9. ارسال گزارش نهایی توسط استاد و برگزاری جلسه ارائه گزارش با حضور نمایندگان صنعت، موسسه دانشمند و دانشگاه.
10. تایید نهایی و تسویه حساب نهایی.

شکل2- روندنمای طرح فرصت مطالعاتی صنعتی بنیاد مستضعفان

بعد از تکمیل فرم شماره 1 توسط صنایع، لیست طرح ها شامل عنوان و چکیده در این قسمت قرار می گیرد:

لینک طرح‌ها

در صورتیکه علاقمند به مشارکت در طرح فرصت مطالعاتی صنعتی اساتید هستید، با تکمیل این فرم درخواست خود را ثبت نمایید.

اساتید علاقمند به مشارکت در طرح فرصت مطالعاتی صنعتی موسسه دانشمند، جهت اطلاع از آخرین اطلاعیه‌ها می‌توانند در این کانال در پیام‌رسان عضو شوند. 

همچنین در صورت وجود سوال یا ابهام می‌توانید با ارسال پیام به این اکانت در پیام‌رسان بله سوالات خود را طرح نمایید.